تشريح علمي پديده هيپنوتيزم: در بررسي هاي تاريخي به پديده هاي برخورد مي كنيم كه در هاله هايي از ابهام و تعابير درست و نادرست قرار گرفته است. اين هاله هاي ابهام انگيز شرايطي را باعث مي شوند كه مرزهاي واقعي اين پديده ها در هم شكسته و جايگاه واقعي آنها معرفي نگردد. علل به وجود آمدن اين شرايط ابهام انگيز عظمت برخي از اين پديده ها و جاذبيت آنها و عدم توانايي در فهم و شناخت كامل آنهاست. يكي از اين پديده ها هيپنوتيزم است. پديده هايي كه همواره مورد توجه عام و خاص و تعابير مختلف بوده است. عده اي اين پديده را نفوذ مغناطيسمي ، عده اي جادو، عده اي يك رابطه خاص دروني و روحي و عده اي يك رفلكس شرطي شده در قبال تلقينات خاص مي دانند.

وقتي دكتر آنتون مسمر طبيب اتريشي در سال 1775 ميلادي پديده اي به نام ''مانيه تيزم'' كه امروزه آن را ''هيپنوتيزم'' مي نامند را كشف كرد و اقعا'' نمي دانست كه چه چيزي را كشف كرده است. حتي بسياري از علماي علاقمند به اين پديده نيز واقعا'' نمي دانستند كه اين پديده چگونه بوجود مي آيد. دكتر مسمر تصور مي كرد راه جديدي را براي معالجه امراض رواني كشف كرده است.

ولي متوجه نبود كه پديده عظيمي را كشف كرده كه دهها راه ديگر از آن منشعب مي شود و معالجه امراض يكي از آنهاست و دهها علم ديگر كه احيانا'' هيچ ارتباطي با طبابت نيز در آن وجود دارد. هيپنوتيزم يك حالت روحي خاص شبيه به خواب آلودگي است. يك حالت سرشار از آرامش و بدور از تفكرات گوناگون. در حالت هيپنوتيزم تفكرات فرد صرفا'' معطوف و متمركز بر صحبت هاي هيپنوتيزم كننده يا هيپنوتيزور مي باشد. برخي از نظريه پردازان اعتقاد دارند كه در حالت عادي فرد داراي يك توجه تعميم يافته است و تقريبا'' به بسياري از موضوعات اطراف خود توجه نسبي دارد و صرفا'' متمركز به يك موضوع خاص نيست و اگر هم بخواهد به موضوع خاصي متمركز شود اين تمركز باعث قطع توجه كلي از موضوعات اطراف نمي شود. در حالت عادي فرد ضمن تمركز نسبي به يك موضوع خاص بطور اتوماتيك روي موضوعات و شرايط اطراف نيز توجه دارد. ولي در حالت هيپنوتيزم شرايطي در فرد ايجاد مي شود كه مي تواند روي يك موضوع يا موضوعات خاص تمركز بدهد و تقريبا'' توجه نسبي به موضوعات و شرايط اطراف قطع شود.
در حالت هيپنوتيزم ذهن قادر خواهد شد صرفا'' روي يك موضوع يا تعداد محدودي از موضوعات متمركز شود و توجه نسبي به محيط و اطراف تقريبا'' قطع مي شود. بدين ترتيب تمركزي كه فرد در حالت هيپنوتيزم مي تواند داشته باشد قويتر از حالت عادي است. درحالت هيپنوتيزم تلقين پذيري فرد و قدرت تخيلات و تصوير سازي ذهن افزايش مي يابد و هرچه درجه هيپنوتيزم عميق تر شود اين خصوصيات نيز قويتر مي گردند. در همين راستا برخي از نظريه پردازان اعتقاد دارند كه هيپنوتيزم چيزي جز يك تمركز برتر نيست يا به عبارتي: ''Hipnotism is a Super Concentration'